Na stronie internetowej Ministerstwa Finansów www.finanse.mf.gov.pl w zakładce Portal podatkowy/e-sprawozdania Finansowe/Pytania i odpowiedzi zamieszczono najczęściej zadawane pytania dotyczące obowiązku sporządzania sprawozdań finansowych w postaci elektronicznej. Poniżej prezentujemy ich treść.

„1. Kto powinien sporządzać sprawozdanie finansowe w postaci elektronicznej od 1 października 2018 r.?

Każda jednostka prowadząca księgi rachunkowe zobowiązana jest do sporządzania sprawozdania finansowego w postaci elektronicznej i opatrzenia go kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub podpisem zaufanym (dotychczas nazywanym podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP) przez osobę, której powierzono prowadzenie ksiąg rachunkowych i kierownika jednostki (cały zarząd).

2. W jaki sposób sporządzić sprawozdanie finansowe w postaci elektronicznej?

Sporządzenie sprawozdania finansowego w postaci elektronicznej oznacza, że ma być ono sporządzone w formie pliku, który można zapisać i odczytać za pomocą programu komputerowego, np. w postaci pliku tekstowego, pliku graficznego lub mieszanego.

3. Czy po 1 października 2018 r. można sporządzić sprawozdanie finansowe w postaci papierowej?

Nie, po 1 października 2018 r. sprawozdanie finansowe musi być sporządzone w postaci elektronicznej oraz opatrzone kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP przez osobę, której powierzono prowadzenie ksiąg rachunkowych i kierownika jednostki (cały zarząd). Wydruk w postaci papierowej sprawozdania finansowego sporządzonego w postaci elektronicznej będzie tylko kopią sprawozdania finansowego, nie zaś oryginałem sprawozdania finansowego.

4. Kto powinien sporządzać sprawozdanie finansowe w strukturze logicznej oraz formacie udostępnianych w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw finansów publicznych?

Sprawozdanie finansowe w strukturze logicznej oraz formacie udostępnianych w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw finansów publicznych sporządzają:

jednostki wpisane do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego (KRS),

podatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych prowadzący księgi rachunkowe obowiązani do sporządzenia sprawozdania finansowego.

5. Czy obowiązek sporządzania sprawozdań finansowych w strukturze logicznej oraz formacie udostępnianych w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw finansów publicznych dotyczy również jednostek sporządzających sprawozdania zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Rachunkowości (MSR)?

Sprawozdania finansowe sporządzane zgodnie z MSR sporządza się w strukturze logicznej oraz formacie, jeżeli zostaną udostępnione w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw finansów publicznych. Struktury logiczne oraz format sprawozdań finansowych sporządzanych zgodnie z MSR obecnie nie będą opublikowane w Biuletynie Informacji Publicznej Ministerstwa Finansów. Jednostki te zobowiązane są do sporządzania sprawozdań finansowych w postaci elektronicznej według przez siebie wybranych formatów i struktury logicznej lub w formie nieustrukturyzowanej.

6. Czy w przypadku braku publikacji w Biuletynie Informacji Publicznej struktur logicznych oraz formatu sprawozdania finansowego sporządzanego zgodnie z MSR należy to sprawozdanie sporządzić na podstawie struktur logicznych oraz formatu sprawozdania finansowego dla jednostek wpisanych do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego?

Jednostki te zobowiązane są do sporządzania sprawozdań finansowych w postaci elektronicznej według przez siebie wybranych formatów i struktury logicznej lub w formie nieustrukturyzowanej.

7. Czy jednostki wpisane do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego mają obowiązek składania sprawozdań finansowych do właściwego urzędu skarbowego?

Nie, jednostki wpisane do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego nie mają obowiązku składania sprawozdań finansowych do urzędu skarbowego, w ich przypadku Krajowy Rejestr Sądowy przekaże złożone sprawozdanie do Centralnego Rejestru Danych Podatkowych (w konsekwencji do Szefa Krajowej Administracji Skarbowej).

8. Za pomocą jakich narzędzi można otworzyć udostępnione pliki struktur logicznych sprawozdań finansowych?

Do przeglądania lub edycji udostępnionych plików struktur logicznych sprawozdań finansowych należy użyć narzędzi umożliwiających przeglądanie lub edycję plików w formacie XSD (XML Schema Definition).

9. Czy sprawozdania finansowe sporządzone na dzień bilansowy przypadający w terminie do dnia wejścia przepisów (np. na dzień 30 września 2018 r.) będą sporządzane obowiązkowo w strukturze logicznej oraz formacie udostępnianych w BIP, ponieważ faktyczne ich sporządzenie nastąpi po dniu 1 października br., czy też wspomniany obowiązek wystąpi dopiero po dniu wejścia w życie ustawy (tj. gdy dzień bilansowy będzie przypadał na dzień 1 października br. lub później)?

W myśl art. 45 ust 1f – 1g ustawy o rachunkowości sprawozdanie finansowe sporządza się w postaci elektronicznej oraz opatruje się kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP oraz że sprawozdanie finansowe jednostek wpisanych do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego sporządza się w strukturze logicznej oraz formacie udostępnianych w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw finansów publicznych.

Zgodnie ze stanowiskiem Ministerstwa Sprawiedliwości (pismo Departamentu Informatyzacji i Rejestrów Sądowych, Wydział Prawa Rejestrów), cyt.:

»(...) Z dniem 1 października 2018 system RDF będzie przyjmował dokumenty sporządzone w postaci elektronicznej, podpisane podpisem kwalifikowanym i w szczególności także podpisem zaufanym (dawnej podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP).(...)«.

»(...) obowiązek sporządzania sprawozdań w postaci elektronicznej, z zachowaniem ściśle określonej struktury logicznej oraz w ściśle określonym formacie wszedł w życie 1 października 2018 r. i dotyczy to zarówno:

• okresów obrachunkowych, które zakończyły się przed 1 października 2018 r., a za które nie zostały jeszcze sporządzone sprawozdania finansowe;
   
• okresów obrachunkowych, które rozpoczęły się przed 1 października 2018 r., a które zakończą się po tej dacie;
   
• jak też przyszłych okresów obrachunkowych.

Od dnia 1 października 2018 r. przepisy ustawy o rachunkowości (...) nie przewidują żadnego rozróżnienia na okresy obrachunkowe zakończone przed 1 października 2018 r. i po 30 września 2018 r.«.

»(...) Tym samym decydujące znaczenie ma wyłącznie data sporządzania sprawozdania finansowego. Brak jest bowiem wyraźnego przepisu przejściowego, który wyłączałby stosowanie w/w nowych regulacji i umożliwiał stosowanie przepisów obowiązujących do 30 września 2018 r. do sprawozdań finansowych obejmujących okresy sprawozdawcze, które zakończyły się najpóźniej w dniu 30 września 2018 r.«.

Biorąc powyższe pod uwagę, wydaje się, że jednostki zobowiązane do składania sprawozdań finansowych wraz z innymi wymaganymi dokumentami powinny kierować się wytycznymi Ministerstwa Sprawiedliwości, jako odpowiedzialnego za organizację techniczną  przyjmowania ww. dokumentów do właściwego rejestru sądowego".

Redakcja Zeszytów Metodycznych Rachunkowości