Z dniem 7 września 2022 r. weszły w życie przepisy ustawy z dnia 7 lipca 2022 r. o zmianie niektórych ustaw w zakresie sposobu finansowania programów mieszkaniowych (Dz. U. poz. 1516). Na podstawie przepisów art. 25 tej ustawy uchylono art. 90 i 90a ustawy z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 568 ze zm.), które umożliwiały przesunięcie zorganizowania walnych zgromadzeń w spółdzielniach na czas po odwołaniu stanu epidemii lub zagrożenia epidemicznego, jak również wydłużały kadencję rad nadzorczych.
Przypominamy, iż w świetle § 3b rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 31 marca 2020 r. w sprawie określenia innych terminów wypełniania obowiązków w zakresie ewidencji oraz w zakresie sporządzenia, zatwierdzenia, udostępnienia i przekazania do właściwego rejestru, jednostki lub organu sprawozdań lub informacji (Dz. U. poz. 561 ze zm.), termin zatwierdzenia sprawozdania finansowego w przypadku spółdzielni mieszkaniowych, o których mowa w ustawie o spółdzielniach mieszkaniowych, w których ustawowy termin zwołania walnego zgromadzenia przypadał w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, trwającego w dniu wejścia w życie ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw lub ogłoszonego bezpośrednio po okresie trwającym w dniu wejścia w życie tej ustawy - przedłuża się do dnia odbycia walnego zgromadzenia, o którym mowa w art. 90 tej ustawy. Na podstawie powołanego art. 90, jeżeli ustawowy termin zwołania walnego zgromadzenia spółdzielni albo zebrania właścicieli lokali przypadał w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, trwającego w dniu wejścia w życie ww. ustawy lub ogłoszonego bezpośrednio po okresie trwającym w dniu wejścia w życie ww. ustawy, ulegał przedłużeniu o 6 tygodni od dnia odwołania tego stanu.
W związku z uchyleniem ww. art. 90 i 90a pojawiły się wątpliwości, w jakim terminie powinny odbywać się walne zgromadzenia spółdzielni mieszkaniowych. Stosownych wyjaśnień w tej sprawie udzielił na 61 posiedzeniu Sejmu w dniu 15 września 2022 r. Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rozwoju i Technologii Piotr Uściński. Wynika z nich, iż:
"(...) Jest dużo pytań (...) o kwestię zwoływania walnych zgromadzeń w spółdzielniach mieszkaniowych w związku z uchyleniem art. 90 i 90a ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (...). Faktycznie to uchylenie weszło w życie 7 września br. Te przepisy umożliwiały przesunięcie zorganizowania walnych zgromadzeń w spółdzielniach na czas po odwołaniu stanu epidemii lub zagrożenia epidemicznego i wydłużały również kadencję rad nadzorczych. Zwoływanie walnych zgromadzeń od 7 września, czyli od kiedy te przepisy przestały obowiązywać, już jest realizowane na mocy przepisów ustawy z 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych. Ustawa przewiduje, że zarząd zwołuje walne zgromadzenie przynajmniej raz w roku w ciągu 6 miesięcy po upływie roku obrachunkowego. Również może być ono zwołane na żądanie rady nadzorczej lub przynajmniej 1/10, 10% składu, ale nie mniej niż 3 członków rady nadzorczej. Jeśli w statucie nie ma mowy o innej, większej liczbie członków, to jest to minimum 3 członków i to musi być minimum 10% rady nadzorczej.
Jeżeli w spółdzielni rok obrachunkowy pokrywa się z rokiem kalendarzowym, to spółdzielnia taka zobowiązana jest przeprowadzić stacjonarnie walne zgromadzenie do 30 czerwca w terminie 6 miesięcy po upływie roku obrachunkowego. W odniesieniu do walnego zgromadzenia organizowanego na wniosek rady nadzorczej lub odpowiedniej liczby członków (...), zwołuje się je w takim terminie, aby mogło się ono odbyć w ciągu 4 tygodni od dnia wniesienia tego żądania. Powinno być ono złożone pisemnie z podaniem celu jego zwołania. Jeżeli jednak zarząd spółdzielni nie zwoła walnego zgromadzenia na ten wniosek albo w związku ze swoim obowiązkiem, to zwołuje je rada nadzorcza, związek rewizyjny, w którym spółdzielnia jest zrzeszona, lub Krajowa Rada Spółdzielcza na koszt spółdzielni. Walne zgromadzenie spółdzielni mieszkaniowej na żądanie rady lub odpowiedniej liczby członków spółdzielni może być zwoływane w dowolnym terminie w ciągu roku, a tym samym przepisy ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych zawierają rozwiązania, które przyznają członkom spółdzielni uprawnienie do zorganizowania walnego zgromadzenia, o ile jest to w ich ocenie potrzebne do prawidłowego funkcjonowania spółdzielni (...).
W spółdzielniach mieszkaniowych nie odbywały się walne zgromadzenia za lata 2019, 2020 i 2021. Czy w takim razie obecnie powinno się odbyć jedno walne zgromadzenie za te lata czy osobne zgromadzenia za każdy rok? W odpowiedzi na te wątpliwości Pan P. Uściński wyjaśnił:
"(...) Z ustawy – Prawo spółdzielcze wynika, które uchwały należą do właściwości walnego zgromadzenia w spółdzielni. Co roku walne zgromadzenie musi podejmować uchwały m.in. w sprawie zatwierdzenia sprawozdania finansowego oraz w przedmiocie udzielenia absolutorium członkom zarządu oraz w sprawie podziału nadwyżki bilansowej oraz sposobu pokrycia strat. Jeśli w czasie pandemii w danej spółdzielni nie były podejmowane uchwały za pomocą środków umożliwiających porozumiewanie na odległość, bo była taka możliwość, ale nie było konieczności, to na najbliższym walnym zgromadzeniu członkowie muszą podjąć uchwały za lata ubiegłe, np. za 2019 r., 2020 r., 2021 r. w zakresie zatwierdzenia sprawozdania finansowego. Informacje o podjęciu takich uchwał następnie spółdzielnia musi wysłać do Krajowego Rejestru Sądowego w ciągu 15 dni od daty ich zatwierdzenia. Musi też być podjęta uchwała w sprawie podziału nadwyżki bilansowej lub pokrycia strat za lata ubiegłe. Jednak nie wydaje się konieczne, żeby za każdy rok odrębnie głosować nad udzieleniem absolutorium członkom zarządów. W przypadku nieudzielania absolutorium na najbliższym walnym zgromadzeniu możliwe będzie podjęcie uchwały w sprawie odwołania poszczególnych członków zarządu, w tym prezesa i jego zastępców. Z przepisów ustawy z 7 lipca 2022 r. o zmianie niektórych ustaw w zakresie sposobu finansowania programów mieszkaniowych uchylających art. 90 ustawy COVID-owej, jak również z pozostałych aktów prawnych powszechnie obowiązujących nie wynika, aby spółdzielnie zobowiązane były do organizowania odrębnych walnych zgromadzeń za każdy rok – 2019 r., 2020 r. i 2021 r. Więc w sprawach dotyczących czasu pandemii i tych z roku bieżącego walne zgromadzenie odbędzie się na jednym posiedzeniu, ale będą podejmowane odrębne uchwały za każdy rok, dotyczące każdej sprawy ".