Świadczenia pieniężne z ubezpieczenia chorobowego, a także zasiłek chorobowy, świadczenie rehabilitacyjne i zasiłek wyrównawczy z ubezpieczenia wypadkowego mogą wypłacać płatnicy składek swoim ubezpieczonym wyłącznie wówczas, gdy zgłaszają do ubezpieczenia chorobowego powyżej 20 osób. Przy czym nie chodzi tu o bieżący stan ubezpieczonych, tylko ich stan na:
- dzień 30 listopada poprzedniego roku kalendarzowego lub
- pierwszy miesiąc zgłoszenia do ubezpieczenia chorobowego – jeżeli na dzień 30 listopada poprzedniego roku kalendarzowego płatnik składek nie zgłaszał nikogo do tego ubezpieczenia.
Przykładowo, jeżeli dany płatnik składek na dzień 30 listopada 2020 r. zgłaszał do ubezpieczenia chorobowego:
- 21 lub więcej osób – powinien wypłacać zasiłki swoim ubezpieczonym,
- do 20 osób – nie jest uprawniony do wypłaty zasiłków (płatności tej dokonuje ZUS),
za okres niezdolności do pracy/należnego prawa do świadczenia przypadający w całym 2021 r.
Zasada ta obowiązuje niezależnie od tego czy w grudniu 2020 r. lub w całym 2021 r. zmieniła się liczba tych ubezpieczonych odpowiednio:
- z "powyżej 20" na "nie więcej niż 20" albo
- z "nie więcej niż 20" na "powyżej 20".
Analogicznie o uprawnieniach do wypłaty zasiłków w 2022 r. zdecyduje stan ubezpieczonych na dzień 30 listopada 2021 r. Przy czym, jeżeli ZUS w 2021 r., jako uprawniony podmiot, rozpoczął/rozpocznie wypłatę zasiłku, będzie ją kontynuował po dniu 31 grudnia 2021 r., nawet jeżeli od dnia 1 stycznia 2022 r. płatnik składek (ze względu na stan ubezpieczonych na dzień 30 listopada 2021 r.) będzie zobowiązany do wypłaty zasiłków.
Kwestie te reguluje art. 61 ustawy zasiłkowej.
Co istotne, w liczbie ubezpieczonych, od której uzależnione są uprawnienia do wypłaty zasiłków, uwzględnia się:
- pracowników, w tym również uczniów, a także,
- podlegające ubezpieczeniu chorobowemu osoby:
- wykonujące pracę nakładczą,
- wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia oraz osoby z nimi współpracujące,
- prowadzące działalność pozarolniczą oraz osoby z nimi współpracujące.
Nie należy natomiast brać pod uwagę:
- osób przebywających na urlopach wychowawczych i bezpłatnych oraz
- duchownych podlegających ubezpieczeniu chorobowemu.