Ministerstwo Rozwoju, Pracy i Technologii opracowało na wniosek Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców objaśnienia prawne w temacie konsekwencji naruszenia przez przedsiębiorców zakazów, nakazów, ograniczeń związanych z koronawirusem. Ich naruszenie w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą stanowi podstawę odmowy udzielenia pomocy publicznej COVID-19 w oparciu o art. 23 ust. 1 ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z przeciwdziałaniem sytuacjom kryzysowym związanym z wystąpieniem COVID-19.
Odmowa udzielenia pomocy publicznej ma związek z naruszeniem ograniczeń, nakazów i zakazów w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej, ustanowionych w wyniku wystąpienia pandemii, określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 46a i 46b pkt 1–6 i 8–12 ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. Do takich należy np. czasowe ograniczenie w prowadzeniu niektórych działalności, m.in. stacjonarnej gastronomii. Konsekwencją ich naruszenia jest odmowa udzielenia pomocy publicznej COVID-19, np. dofinansowania wynagrodzeń pracowników ze środków FP czy FGŚP. Przy ubieganiu się o tego rodzaju pomoc przedsiębiorca ma obowiązek złożyć oświadczenie, że w ramach prowadzonej działalności gospodarczej nie naruszył ograniczeń, nakazów i zakazów przyjętych w związku z pandemią. W przypadku złożenia fałszywego oświadczenia przedsiębiorca jest zobowiązany do zwrotu kwoty stanowiącej równowartość udzielonej pomocy łącznie z odsetkami ustawowymi za opóźnienie.
Przepisy powołanej ustawy antykryzysowej są tak skonstruowane, że nie dają odpowiedzi, w którym momencie dochodzi do naruszenia przez przedsiębiorcę zakazów, nakazów, ograniczeń. Czy tym momentem jest wystawienie mandatu lub ukaranie karą administracyjną, czy definitywne rozstrzygnięcie, tj. prawomocne i ostateczne? W tej kwestii Ministerstwo Rozwoju, Pracy i Technologii zajęło jednoznaczne stanowisko, a mianowicie uznało, że stwierdzenie naruszenia w rozumieniu art. 23 ust. 1 i 2 ustawy antykryzysowej następuje po rozstrzygnięciu definitywnym (prawomocnym i ostatecznym). Przy wykładni tych przepisów wszelkie wątpliwości należy rozstrzygać na korzyść przedsiębiorców.
Rzecznik MŚP w celu zapewnienia jednolitego stosowania przepisów prawa zwrócił się z prośbą do wielu instytucji (w tym m.in. ZUS, KAS, WUP) o powiadomienie powiatowych urzędów pracy, aby zapoznały się z objaśnieniami Ministerstwa Rozwoju, Pracy i Technologii w temacie konsekwencji naruszenia obostrzeń związanych z COVID-19.