W 2021 r. przepisy ustawy o pdop mają zastosowanie również m.in. do określonego kręgu spółek jawnych. Spółka jawna w sytuacji, gdy jej wspólnikami nie są wyłącznie osoby fizyczne, a ona nie chce uzyskać statusu podatnika CIT, musi składać informację CIT-15J (jej aktualizację) przed rozpoczęciem każdego roku obrotowego, a także w razie zaistnienia zmian w składzie podatników w terminie 14 dni, licząc od dnia ich zaistnienia. Chodzi tu o podatników CIT oraz o podatników PIT posiadających, bezpośrednio lub za pośrednictwem podmiotów niebędących podatnikami podatku dochodowego, prawa do udziału w zysku spółki jawnej. Informację tę należy składać do naczelnika US właściwego ze względu na siedzibę spółki jawnej oraz naczelnika US właściwego dla każdego podatnika osiągającego dochody z takiej spółki (art. 1 ust. 3 pkt 1a ustawy o pdop).
Podsekretarz Stanu w MF w odpowiedzi z dnia 15 lutego 2021 r. na interpelację poselską nr 18645 potwierdził, że przytoczona regulacja dotyczy także nowo zakładanych spółek jawnych oraz spółek jawnych powstałych w wyniku przekształcenia innej spółki prawa handlowego.
W przypadku nowo tworzonego podmiotu zostało wskazane, że rozpoczęcie pierwszego roku obrotowego przedsiębiorcy będącego spółką jawną nie jest tożsame z datą jej rejestracji w KRS. Początkiem roku obrotowego zawiązywanej spółki jawnej z mieszanym składem (a zatem zobowiązanej do prowadzenia ksiąg rachunkowych) jest dzień otwarcia przez taki podmiot ksiąg rachunkowych. Jednostka zobowiązana jest otworzyć księgi rachunkowe na dzień rozpoczęcia działalności, którym jest dzień pierwszego zdarzenia wywołującego skutki o charakterze majątkowym lub finansowym. Stanowisko takie MF prezentuje także m.in. na portalu podatki.gov.pl, zakładka Wyjaśnienia (wyjaśnienie z dnia 25 stycznia 2021 r.). MF na portalu tym informuje też, że jeżeli nowo utworzona spółka jawna, której wspólnikami nie są wyłącznie osoby fizyczne, już po swoim zarejestrowaniu w KRS, a przed dniem faktycznego rozpoczęcia działalności gospodarczej, złoży informację CIT-15J, to zachowa ona status podmiotu podatkowo transparentnego. W przypadku niezłożenia informacji w wymaganym terminie spółka jawna uzyska status podatnika CIT. Pisaliśmy o tym w GP nr 11 z 2021 r., na str. 3.
Z kolei w odniesieniu do transformacji podmiotu w omawianej odpowiedzi na interpelację poselską zaznaczono, że na dzień poprzedzający zmianę formy prawnej jednostka, co do zasady, zamyka księgi rachunkowe. Jednakże można ich nie zamykać m.in. w przypadku przekształcenia spółki osobowej w inną spółkę osobową (art. 12 ust. 2 pkt 3 i ust. 3 pkt 1 ustawy o rachunkowości). W konsekwencji, jeżeli spółka jawna powstaje w wyniku przekształcenia innej spółki prawa handlowego, w tym np. spółki komandytowej, to wówczas wspomnianą informację powinna złożyć w terminie:
- 14 dni od dnia rejestracji przekształcenia spółki – jeżeli w trakcie przekształcenia innej spółki w spółkę jawną doszło do zmiany wspólników takiej przekształcanej spółki lub praw wspólników do udziału w zyskach spółki przekształconej (powstałej z przekształcenia) lub
- przed dniem rejestracji przekształcenia spółki – jeżeli w trakcie przekształcenia innej spółki w spółkę jawną nie doszło do zmiany wspólników takiej przekształcanej spółki lub praw wspólników do udziału w zyskach spółki przekształconej (powstałej z przekształcenia); w tym przypadku informację taką zobowiązana byłaby złożyć spółka przekształcana.
W przypadku dochowania powyższych terminów, w opinii MF, spółka jawna powstała w wyniku przekształcenia innej spółki prawa handlowego zachowa status podmiotu podatkowo transparentnego.
MF potwierdziło też, że zmiany w składzie osobowym spółki jawnej, która już uzyska status podatnika podatku CIT, nie mają wpływu na ten status.