Według art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o rachunkowości, jednostki osób fizycznych są zobowiązane do prowadzenia ksiąg rachunkowych w danym roku obrotowym, jeżeli ich przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej równowartość w walucie polskiej 2.000.000 euro. Powyższy limit dotyczy mających siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych i przedsiębiorstwa w spadku, spółek jawnych osób fizycznych, spółek partnerskich oraz przedsiębiorstw w spadku działających zgodnie z ustawą z dnia 5 lipca 2018 r. o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej i innych ułatwieniach związanych z sukcesją przedsiębiorstw (Dz. U. poz. 1629 ze zm.). Podobne regulacje w tym zakresie zawiera art. 24a ust. 4, 4b, 4c, 4e oraz 4f updof.
Warto podkreślić, że w celu ustalenia, czy wystąpi obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych w 2021 r., należy uwzględnić przychody osiągnięte w 2020 r. Ustaloną za dany rok obrotowy wartość przychodów porównuje się z limitem 2.000.000 euro. Stosownie do art. 3 ust. 3 ustawy o rachunkowości limit ten przelicza się na walutę polską po średnim kursie ogłoszonym przez Narodowy Bank Polski, na pierwszy dzień roboczy października roku poprzedzającego rok obrotowy. Zgodnie z tabelą nr 192/A/NBP/2020 średni kurs euro na 1 października 2020 r. wynosił 4,5153 zł/euro. Zatem limit przychodów za 2020 r. decydujący o prowadzeniu ksiąg rachunkowych w 2021 r. wynosi:
2.000.000 euro × 4,5153 zł/euro = 9.030.600 zł.
Uwaga: Jednostka, która osiągnęła limit przychodów decydujący o prowadzeniu ksiąg rachunkowych już w trakcie roku obrotowego, ma obowiązek otworzyć księgi rachunkowe dopiero od nowego roku obrotowego.
Rozpoczęcie od 1 stycznia 2021 r. prowadzenia ksiąg rachunkowych wymaga zamknięcia na 31 grudnia 2020 r. prowadzonej dotychczas przez jednostkę podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Podatkową księgę przychodów i rozchodów prowadzi się odrębnie dla każdego roku podatkowego. Generalnie otwiera się ją na 1 stycznia roku podatkowego, a zamyka na ostatni dzień danego roku podatkowego. Zamknięcia podatkowej księgi należy dokonać zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 23 grudnia 2019 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz. U. poz. 2544).
Więcej na ten temat w Zeszytach Metodycznych Rachunkowości nr 1 z 2021 r.